Mụn trứng cá là gì? Nguyên nhân gây ra mụn và cách chữa trị

Mục lục bài viết [Hiển thị]

1. MỤN TRỨNG CÁ LÀ GÌ?

Mụn trứng cá còn được gọi là mụn hoặc mụn nhọt, có liên quan tình trạng tăng tiết nhờn của tuyến bã. Khi tuyến bã hoạt động quá mức, các nang lông có thể bị bít tắc bởi chất nhờn và các tế bào chết, dẫn đến tình trạng viêm da và bắt đầu hình thành mụn.

Bệnh mụn trứng cá xảy ra ở mọi độ tuổi và có thể tái đi tái lại nhiều lần, nhiều nhất ở độ tuổi dậy thì. Tuy không nguy hiểm, nhưng mụn trứng cá có thể để lại các vết thâm, sẹo trên da.

Theo thống kê, loại mụn này ảnh hưởng đến 75% người trong độ tuổi từ 11 đến 30 tuổi. Điều này được giải thích do ở độ tuổi này, tuyến bã nhờn sẽ hoạt động mạnh gây bí bách da và dẫn đến viêm nhiễm do sự tích tụ của bụi bẩn, vi khuẩn…

 

2. CÁC LOẠI MỤN TRỨNG CÁ PHỔ BIẾN

Bệnh mụn trứng cá có thể được phân loại tùy theo kích thước, màu sắc và mức độ đau sưng của từng loại mụn. Trong đó, một số loại mụn sau đây xuất hiện tương đối rộng rãi:

• Mụn đầu trắng: mụn dưới da, nhỏ và li ti.
• Mụn đầu đen: rõ ràng hơn, xuất hiện trên bề mặt da và có màu đen. Đây là hệ quả của sự oxy hóa mụn đầu trắng trên bề mặt da.
• Mụn mủ: xuất hiện rõ trên bề mặt da, có màu đỏ và có mủ trắng ở đầu. Loại mụn này thường sưng tấy và thường để lại thâm sau khi lấy nhân mụn.
• Mụn hạch: nhìn rõ trên bề mặt da, thường có kích thướng lớn, cứng và gây đau, khó chịu.
• U nang: xuất hiện rõ trên bề mặt da, mụn to, đau và nhiều mủ, có thể gây rasẹo trên da khi lấy nhân mụn.

 

3. NHỮNG NỀN DA BỊ MỤN

Da khô

Thường thì da khô sẽ ít khi bị mụn. Nhưng vì da quá khô, và không được cấp nước đầy đủ để giữ ẩm. Lớp màng lipid đóng vai trò bảo vệ da tránh tổn hại từ vi khuẩn, virus, nấm, giúp phục hồi tế bào và bảo vệ độ ẩm của da. Nhưng khi da bạn bị khô, lớp màng lipid này bị phá vỡ và chúng không thể bảo vệ da bạn cũng như sản sinh tế bào mới được nữa, từ đó khiến da bị ngứa, viêm nhiễm và gây mụn.

Da nhờn

Lớp dầu nhờn khiến da bị bí bách lỗ chân lông từ đó gây mụn. Nếu bạn nghĩ da dầu đã có đủ độ ẩm thì đây chính là nguyên nhân khiến bạn chăm sóc da nhờn không đúng cách. Do đó da đã nhờn mà còn thiếu nước thì tình hình “chảo dầu di động“” cộng mụn chi chít sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn.    

Da nhạy cảm

Với đặc tính khí hậu của Việt Nam và các chỉ số ô nhiễm đến mức báo động như hiện tại, càng có nhiều chị em gặp phải tình trạng da nhạy cảm và lên mụn ẩn. Tình trạng mụn ẩn trên da thông thường đều là do tích tụ của các tuyến dầu thừa, bụi bẩn và da chết. Các lỗ chân lông bị bít tắc, tạo môi trường cho các vi khuẩn xâm nhập và hình thành nhân mụn.

4. NGUYÊN NHÂN GÂY RA MỤN

Mụn trứng cá có thể gặp ở mọi lứa tuổi, bao gồm cả trẻ em và người lớn tuổi, kể cả những người đã ngoài 30, 40 hay 50 tuổi. Có tới 80% số người từ 11 đến 31 tuổi có mụn, với 27% trong số đó có tình trạng mụn nặng và thường để lại sẹo. Trong suốt thời niên thiếu, mụn thường gặp ở các bé trai;nhưng ở tuổi trưởng thành, mụn lại phổ biến hơn ở phụ nữ. Đến khi 40 tuổi, mụn vẫn có thể gặp ở 5% phụ nữ và đàn ông.

Một số yếu tố sau có thể gây ra và kích thích mụn như:

Yếu tố nội tiết

Một loạt các yếu tố nội tiết có thể kích thích sự phát triển của mụn trứng cá, trong đó, nguyên nhân chính là sự gia tăng nồng độ Androgen.

Androgen là một loại hormone có sự gia tăng cao ở độ tuổi vị thành niên. Ở phụ nữ, Androgen sẽ được chuyển đổi thành Estrogen khi đến tuổi dậy thì

Khi nồng độ androgen này tăng cao, các tuyến dầu dưới da cũng phát triển mạnh mẽ và mở rộng, tạo ra nhiều bã nhờn hơn. Khi lượng bã nhờn được sản xuất quá mức, chúng sẽ phá vỡ các thành tế bào trong lỗ chân lông, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Một số bệnh lý như Cushing, bệnh cường giáp trạng, bệnh buồng trứng đa nang,… cũng làm tăng mức độ bị mụn trứng cá.

 

 Mỹ phẩm

Một số thành phần thường hay được sử dụng có tính chất gây bít tắc, tạo nhân mụn như dầu khoáng (Mineral Oil), hương liệu (Fragrance), chất bảo quản (Paraben), Corticoid,…

Nghề nghiệp

Công việc thường tiếp xúc với hóa chất, ánh nắng, đối mặt áp lực, ngồi thường xuyên trong phòng máy lạnh khiến da khô, thiếu nước, thức khuya và làm ca đêm cũng là nguyên nhân gây mụn.

Thời tiết nóng và ẩm

Việc tiếp xúc thường xuyên với nhiệt độ và độ ẩm cao cũng có thể gây khởi phát tình trạng mụn trứng cá.

Chế độ chăm sóc da sai lầm

Làm sạch không đúng cách, rửa mặt quá nhiều lần, lạm dụng mỹ phẩm có thể làm cho tình trạng mụn trứng cá trở nên nặng nề hơn.

Chế độ ăn uống / sinh hoạt

Sử dụng chất kích thích như uống nhiều bia rượu, hút nhiều thuốc lá, ăn nhiều đồ ngọt, đồ béo hoặc chế độ giảm cân không khoa học.

Stress

Thức khuya, lo âu căng thẳng, stress cũng khiến cho tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Thuốc

Một số thuốc làm tăng mụn trứng cá, phổ biến nhất là Corticoid, Isoniazid, thuốc có nhóm Halogen, nội tiết tố Androgen (Testosterone), Lithium…

Một số nguyên nhân chủ quan

Vệ sinh da mặt, chà xát, nặn bóp không đúng cách, lạm dụng mỹ phẩm… cũng là nguyên nhân gây nên mụn trứng cá.

 

5. NHỮNG CÁCH TRỊ MỤN HIỆU QUẢ NHẤT

Bên trong:

• Chế độ ăn uống/ sinh hoạt lành mạnh.
• Duy trì chế độ ăn uống nhiều rau xanh, hạn chế đường và các chất cay nóng, cũng như những thực phẩm dễ gây mụn mà bản thân hay gặp phải (có người là sầu riêng, có người là cà phê…..), tập luyện thường xuyên và hạn chế thức khuya sẽ giảm thiểu tình trạng mụn và giúp mụn nhanh phục hồi hơn (nếu có) rất nhiều lần.

Bên ngoài:

• Sử dụng kem chống nắng hằng ngày để bảo vệ da trước các tác hại của môi trường và ánh nắng mặt trời, hạn chế các khả năng gây suy yếu da từ bên ngoài
• Làm sạch da đúng cách, đầy đủ các bước tẩy trang – rửa mặt – tẩy tế bào chết để loại bỏ hoàn toàn dầu thừa và bụi bẩn trên da.

• Sử dụng các loại mặt nạ đất sét hoặc các dòng mặt nạ giấy có tính năng ngăn ngừa, giảm thiểu vi khuẩn gây mụn tiềm tàng trên da, hoặc các dòng có thành phần trị mụn BHA – AHA, Retinol để chữa trị , các dòng phục hồi da để không lưu lại sẹo/thâm sau mụn. Các thành phần trị mụn/làm dịu mụn quen thuộc có thể kể đến như: Đất sét (Clay), Cây phỉ (Witch Hazel), Tràm trà, Rau má, Azelaic Acid, Salicylic Acid, Niacinamide, Lô hội, Panthenol (B5).